Jak rozpocząć rozmowę z dzieckiem o emocjach? Jak wytłumaczyć dziecku jego i naszą reakcję na dane zdarzenie? Jak pomóc zrozumieć?
Inteligencję emocjonalną możemy rozwijać i kształtować przez całe nasze życie. Dlatego warto to robić od samego początku, bo prawidłowe zrozumienie mechanizmu powstawania emocji, tego co dzieje się pod jej wpływem z naszym ciałem wpływa na nasz sukces życiowy, zawodowy oraz społeczny.
Aby pomóc dziecku zrozumieć własne emocje musimy zacząć od nas samych. Musimy wyposażyć dziecko w narzędzia które nauczą dziecko prawidłowo rozpoznawać i interpretować emocje zarówno własne jak i innych. Nauczyć, że nie ma złych emocji, że emocja to żadna słabość, tylko normalne zachowanie. Rodzice powinni pokazywać dzieciom prawdziwe, autentyczne zachowania. Dziecko widzi zdenerwowanie, nerwy, widzi, że rodzic chodzi przygnębiony, że coś go martwi. Nie próbujmy zaprzeczać, że nic się nie stało. Spróbujmy wytłumaczyć dziecku na tyle ile może zrozumieć przyczynę naszego zachowania oraz jej wpływ. Dzieci obserwują nasze zachowania i reakcje. Uczą się przez naśladownictwo.
Nie możemy funkcjonować jedynie w pozytywnych emocjach. Unikać takich emocji jak smutek, żal, czy złość. świat kreowany w ten sposób jest niekompletny, nie autentyczny i w zderzeniu z rzeczywistością może mieć bardzo zgubne skutki. Wsparcie dziecka w przeżywaniu trudnych emocji nie oznacza, że należy je chronić przed przykrymi emocjami.
Każda emocja jest równie ważna, bo każda niesie za sobą informację.
Oto nasze propozycje zabaw, które wspomagają rozwój inteligencji emocjonalnej u dzieci:
- Zacznijmy od prostych, podstawowych emocji, takich jak radość, smutek, rozszerzmy to w dalszych częściach naszej pracy o złość, strach, zaskoczenie itd.
- Na kartach narysuj proszę buźki, samo rysowanie będzie dla dziecka zaangażowaniem w pracę (gotowe można znaleźć w Internecie i wydrukować).
- Poproś dziecko o nazwanie, opisanie tego co widzą na danym obrazku (Co to za mina? Co ona oznacza? Jaka jest postawa osoby na obrazku?)
- Pomocna może być stara gazeta z której dziecko wycina twarze, które będą pasowały do obrazka.
- Spróbujmy z kartek zrobić maski, (każda maska to inna emocja) które dziecko założy, stanie przed lustrem i spróbuje opisać co teraz czuje.
- Spróbujmy podzielić kartkę na dwie części. z jednej strony dziecko przykleja rysuje, to co lubi, a z drugiej to co lubi, robi niechętnie. Spróbujmy wspólnie omówić dlaczego dokonał takich a nie innych wyborów. Zabawa ta pozwoli również uświadomieniu sobie przez dziecko swoich preferencji, czy też zainteresowań.
- Kalambury.
- swoim zachowaniem spróbuj dać wskazówki dziecku, co teraz czujesz? Czy tupanie nogą to może być złość? Co oznacza smutna mina?
- Worek z emocjami (potrzebami)
- przygotujmy prezenty (mogą mieć formę kartek, lub przedmiotów o których dziecko marzy lub których nie lubi).
- udajemy, że niesiemy worek, w którym jest pełno rozmaitości. Co Twoje dziecko chciałoby w nim znaleźć? Jaka jest jego reakcja na wylosowany przedmiot?
- Zapachy.
- waciki kosmetyczne spróbuj nawilżyć zapachem które dziecko lubi i tymi które są dla niego nieprzyjemne.
- Jaka jest reakcja gdy dziecka gdy czuje swój ulubiony zapach? Który zapach lubi mama?
- Czy możesz narysować ten konkretny zapach? Z czym Ci się kojarzy?
- Muzyka.
- Poprośmy dziecko by w rytm muzyki (różnej raz spokojnej, raz szybkiej) malowało to, co aktualnie czuje. Może użyć pędzla, ale też i paluszków. Dziecko w ten sposób może w sposób twórczy wyrazić swoje uczucia, konflikty czy też pragnienia.
- Tańcząc przy pomocy dowolnych rekwizytów, chustki, sznurka, apaszki pokazuje ciałem co chce powiedzieć muzyka.
- Balony, i ich odbijanie w rytm muzyki.
- Zabawa w teatr.
- użyjmy gotowych kukiełek, lub zróbmy je razem. Za ich pomocą spróbujmy odtworzyć różne scenariusze z życia. Ułatwi to dziecku wyrażenie sprzecznych emocji za pomocą lalek, a rodzic może odczytać czego pragnie jego dziecko, na co ma nadzieje, czego się boi.
Wszystkie przedstawione zabawy, to tylko niektóre z wielu propozycji wspólnych zajęć z dzieckiem. Należy je dostosować do wieku dziecka, jego możliwości oraz zainteresowań. Mają na celu nie tylko rozwój emocjonalności dziecka, ale również wpływają na budowanie wspólnej więzi z dzieckiem. Zarówno dzieciom jak i rodzicom dostarczyć mogą wielu informacji o drugiej stronie. Dziecko podczas zabawy poznaje świat, ale również samego siebie, swoje możliwości ale też i ograniczenia. Zabawa wpływa na życie uczuciowe dziecka, wzmacnia jego samodzielność oraz stabilizacje emocjonalną.